اشاره :
دوشنبه ۲۷ اردیبهشت ماه ۱۴۰۰، آیین نکوداشت دانشمند فرزانه جناب استاد دکتر مهدی علمداری،در دفتر امام جمعه دماوند با حضور مسئولان و اعضای شورای فرهنگ عمومی شهرستان برگزار شد.افسوس که شرایط کرونایی،مانع ازبرگزاری یک مراسم شایسته شان ایشان شد.اما همین مقدار از توجه و اهتمام نیز قابل تحسین است.
استادعلمداری نماد تلاش خستگی ناپذیر برای کسب علم
استاد علمداری متولد ۱۳۱۱است.ایشان از اوان جوانی،علیرغم تحصیل در رشته ریاضی،پا در وادی ادبیات نهاده است.برخی گمان می کنند ایشان،در ادبیات فارسی تبحر دارد،اما بایدگفت استاد علمداری در ادبیات عرب هم توانا و صاحب نظر هستند،سالهای سال دربغداد زیسته اند
و آثاری را در این باره دارند.
آنچه برای من مهم است نستوهی و خستگی ناپذیری استاد در تمام مراحل تحصیل و تدریس و تحقیق است.زمانی برایمان نقل می کردند که صبح هااز محله زندگیشان در محله قاضی،پیاده برای تدریس به محله اوره می رفتند و عصرساعت ۴ با پای پیاده برمی گشتند.
برخی روزها کارسخت تر می شد چون فردای آن روز ساعت ۴صبح باید به تهران می رفتند برای تحصیل در دانشکده ادبیات،به خاطر نبودَوسیله نقلیه،شب قبل به قهوه خانه علی بابا می رفتند تا سحرگاهان بتوانند ماشینی را بیابند وبه تهران بروند.ساعت ۱۱که کلاش دانشگاه تمام می شد با عجله خود را به دماوند می رساندند که دوباره باپای پیاده به اوره بروند!! واین کار چندساله ایشان بود!
استاد علمداری در طی ۷۰سال تلاش و کوشش علمی، با تحصیل، تدریس، تحقیق ، ترجمه، تالیف و نگارش، زندگی کرده است. سر از پا نشناخته است و البته در گمنامی و بی ادعایی.
و در حجاب معاصرت زمان و مکان! شاید اگر ایشان در جای دیگری غیر از زادگاهشان می زیستند امروز آوازه دیگری داشتند.
ایشان سالهای سال شاگردی بزرگان کرده است و صدها شاگرد پرورده است و دهها تالیف و مقاله را نگاشته و دهها پایان نامه را راهنما شده است،اما آنچه برای من در این میان ازهمه به چشم آمده خستگی ناپذیری و تواضع و آرامشی است که در چهره و رفتار و بیان ایشان است.
شاید ما در بین فرزانگان دماوندی کسان زیادی داشته باشیم که مدارج علمی بالا را گذرانده اند.اما تعلق خاطر وی به زادگاهش هم به جهت ماندن و تدریس کردن و تربیت فرزندان این دیار هم بخاطر جهت دادن به تحقیقات و عمر نهادن و خون دل خوردن برای احیای میراث فرهنگی این خطه،از ویژگی های منحصر به فرد ایشان است.در میان تالیفات متنوع علمی و ادبی ایشان، دو اثر”گویش دماوندی” و”فرهنگ عامیانه دماوند” جایگاه ویژه دارد.
سالها قبل و به مناسبت انتشار کتاب گویش دماوند نوشتم که؛ این کتاب،صرفاً یک کار تدوینی وتالیفی نیست.یک تصنیف و ابتکار تحقیقی است.صاحب کتاب فقط به گردآوری لغات گویش دماوندی بسنده نکرده است.اگر چه همین کار هم سالهای سال عمر گذاشتن و وقت صرف کردن و حوصله و صبر خاصی را می طلبد اما این اثر بدیع فراتر ازیک گردآوری عادی لغات و کلمات و ترکیبات است.ایشان در این اثر بر مبنای علم زبان شناسی تحقیق کرده و فونتیک گویش دماوندی را احیاء کرده است.او در این تحقیق فاخر اثبات کرده؛ گویش دماوندی شاخه ای از زبان تاتی نیست،گویشی برخاسته از زبان محلی مناطق شمال و مرکز ایران است که سالهای سال مردم مناطق کوهپایه البرز در دماوند و لواسان و شمیران و کن و سولقان تا طالقان،به این گویش سخن گفته اند و روزگار گذرانده اند.
اگر امروز اداره میراث فرهنگی،می تواند گویش دماوندی را به راحتی به عنوان یک میراث ماندگار فرهنگی ثبت ملی کند بخاطر یک سند علمی و پژوهشی فاخراست که محقق و نگارنده ی آن حدود دو دهه بر سرآن عمر گذاشته است.
ناگفته پیداست،اگر قرار بود برای ثبت گویش دماوندی، مقدمات علمی و تحقیقی طی شود نیازمند دهها میلیون هزینه بود اما این کار ارزشمند بار سنگینی را از روی دوش شهرستان برداشته است.مهمتر از بُعد مادی آن،مصونیت گویش دماوندی از اندراس و انقراض است که توانسته است فرهنگ و آداب و زبان این بخش از ایران عزیز را صیانت نماید.درواقع خدمت دکتر علمداری به زادگاهش نیست؛ خدمت او به بخش مهمی ازفرهنگ ایران عزیز است.
✔️براین باورم که مسئولان استان تهران والبرز باید برای تجلیل ازاین اثرفاخر همت بگمارند و نکوداشت بگیرند.
برای این استاد عزیز و فرزانه که زادگاه اساطیری اش را
بهشت خود می داند ومتواضعانه و باهمت بلند سالهای سال
پای این نگاه و باورش ایستاده و عمل کرده است؛ آرزوی سلامتی و عافیت کامل داریم.
- نویسنده : حمید آقایی
