سیلاب پردیس؛ درس‌هایی که نیاموختیم
سیلاب پردیس؛ درس‌هایی که نیاموختیم
بارش های روزهای گذشته پردیس که می توانست به منطقه طراوت ببخشد، به دلیل درس هایی که نیاموختیم تبدیل به سیلاب شد و خسارت زیادی به برخی شهرها و روستاهای این شهرستان به ویژه بخش جاجرود وارد کرد. تغییر اکوسیستم منطقه، لایروبی نشدن مسیل ها ، دست به دست هم داد تا سیلاب ایجاد شود.

به گزارش ایرنا، بارش‌های سیلابی روزهای گذشته توسط اداره هوا شناسی پیش بینی شده بود،حجم بالای سیلاب منجر به پس زدگی،  آبشستگی و جاری شدن روان آب هایی شد که با خود مصالح، چوب، تنه درخت، زباله و سنگ را به حریم و داخل جاده قدیم جاجرود آوردند و این در حالی است که اگر مسیل ها به موقع لایروبی شده بودند آب در مسیر اصلی خود جاری می شد و خسارتی به بار نمی آمد.

بخش جاجرود کوهستانی است و در بین ارتفاعات محصور شده است. در زمان بارش سیلابی اخیر، سنگ‌های ریز و درشت زیادی از کوه شسته و به داخل جاده قدیم سرازیر شدند و با توجه به بارندگی رگباری شدید و جاری شدن سیلاب در محدود کمرد تا جاجرود محور جاده قدیم بومهن در مسیرهای رفت و برگشت ترافیک سنگین ایجاد شد.

مسیر جاده قدیم جاجرود به دلیل وقوع سیل شدید همراه با گل ولای، رسوبات، تنه درختان، سنگ و پدیده تگرگ و باد شدید در این مسیر در دو مسیر رفت و برگشت مسدود شده بود و راهداری استان تهران با محوریت اداره راهداری شهرستان با ۸ دستگاه ماشین آلات سنگین و سبک و ۲۰ نفر راهدار از ابتدای وقوع حادثه اقدام به پاکسازی محور و روان سازی ترافیک کردند.

 کاهش خسارت سیل با رعایت اصول ایمنی 

معاون راهداری و حمل و نقل جاده ای استان تهران با اشاره به سیل اخیر جاده جاجرود به خبرنگار ایرنا گفت : ساخت و سازهای غیر مجاز، پل‌های فلزی و بتنی و کانالهای غیر استانداردی که مالکان برای دسترسی خود درست کردندو عمق و عرض مناسبی هم ندارند با گیر کردن زباله، آب را پس می زنند و موجب آب شستگی و پس زدگی سیلاب و تخریب شانه جاده و آسفالت می شوند.

«عادل مصدقی» با بیان اینکه شهروندان در شرایط کرونایی نباید سفرهای غیر ضروری داشته باشند، اظهار داشت: سیلاب شامگاهی و ترافیک سنگین در محدوده جاجرود امدادرسانی و خدمات رسانی سخت کرده بود و ماشین آلات سنگین برای ورود و کار در شرایط ترافیک مشکل داشتند.

 این مقام مسئول ادامه داد: برای کاهش حجم ترافیک بتونهای سیمانی وسط جاده برداشته شد تا راه برگشت خودروها به سمت عوارضی تهران- پردیس بازشود.

وی با بیان ضرورت تعامل دستگاه‌های متولی  شهرستان برای مدیریت بحران، اظهار داشت: اقداماتی با محوریت مدیریت بحران فرمانداری، راهداری، منابع طبیعی، جهاد کشاورزی، شهرداری ها، بخشداری ها با همکاری دهیاری ها صورت پذیرد تا در زمان بحران آسیب کمتری وارد شود.

معاون راهداری و حمل ونقل جاده ای استان تهران با اشاره به راهکارهای پیشگیری و مقابله با سیلاب، توضیح داد: در مناطق کوهستانی و شیبدار بهتر است محلی برای هدایت و جمع آوری سیلاب در ارتفاعات تامین شود و جمع آوری زباله ها سیلابی پیش از جاری شدن آن به سمت پایین راهکار مناسبی برای ممانعت از پخش شدن  زباله در جاده است.

مصدقی گفت: شهرداری ها و دهیاری ها مجوز ساخت و ساز را بر اساس یک طرح مطالعاتی مناسب به مالکان بدهند، راه ورود و خروج مشخص باشد کانال آب با ابعاد مناسب و استاندارد ساخته شود تا در صورت بالا بودن حجم آب پس زدگی به طرف خیابان و جاده نداشته باشد.

وی با اشاره به ساخت و ساز شرکت عمران در بالا دست جاده اصلی در فازهای ۸ و ۱۱  مسکن مهر، اظهار داشت: اجرای طرح در منطقه مربوط به این شرکت انجام می شود اما راه‌های شیبدار به سمت جاده اصلی در شرایط سیلابی آب را به سمت جاده هدایت می کنند که باید راهکاری مناسب برای مرتفع کردن این مشکل در نظر گرفته شود.

معاون راهداری و حمل ونقل جاده ای استان تهران گفت: آزاد سازی برخی از مغازه ها و درختان در کنار رودخانه ضروری به نظر می رسد تا با ایجاد کانال هایی که در زمان سیلاب جوابگو باشد بتوان آب را به سمت رودخانه هدایت کرد  از سوی دیگر آب شستگی اطراف کنار تیرهای برق در شرایط سیلابی، خطر سقوط تیر برق و برق گرفتگی ایجاد می کند که رسیدگی به آن  توسط دستگاه‌های متولی ضرورت دارد.

مصدقی ادامه داد: بلوک های سیمانی وسط جاده در شرایط سیلابی مانند سد عمل می کنند و هنگامی که آب از بالادست جاری می شود بلوک های سیمانی مانع هستند و برای پیشگیری از آب گرفتگی باید راهکار مناسبی داشته باشیم.

این مقام مسئول افزود:  علاوه بر سیلاب جاده قدیم جاجرود، مشکل ریزش سیلاب را از ترانشه های(حفره های سطحی و بلندی که باریک هستند و برای نصب خطوط زیر زمینی حفر می شوند) آزاد راه تهران- پردیس به حد فاصل جاده قدیم داشتیم و آبگرفتگی در برخی از زیرگذرهای آزاد راه تهران – مشکل ساز شده بود.

وی با بیان اینکه ساخت و سازهای غیرمجاز در این محدوده  امکان رسیدن به وضعیت ایده آل مقابله با سیل را سلب کرده، اظهار داشت: هر دستگاه متولی در شهرستان به سهم خود اقدامات پیشگیرانه را برای جلوگیری از حوادث بعدی در دستور کار قرار بدهد که وضعیت موجود بهتر بشود تا اگر دوباره شرایط مشابه پیش آمد، میزان آسیب ها کمتر بشود.

ادارت متولی در لایروبی مسیل ها کوتاهی کردند

بخشدار جاجرود با بیان اهمیت لایروبی مسیل ها، توضیح داد: بی توجهی ادارات نسبت به لایروبی مسیل‌ها در حوزه جاجرود منجر به تشدید خسارت سیل به روستای کمرد و شهر سعیدآباد بخش جاجرود شد و این در حالی است که پیش از این مشاوره های لازم را به ادارات مرتبط داده بودیم.

«عبدالله کمالی» ادامه داد: بخشداری جاجرود برای لایروبی مسیل ها با ادارات متولی نامه نگاری های متعددی داشته اما بی توجهی و کوتاهی ادارات، لایروبی نشدن مسیل‌ها منجر به وقع سیل و ایجاد خسارات فراوان به شهرها و روستاهای بخش شد.

وی با بیان اینکه روستای کمرد بیشرین خسارت را از سیلاب دیده است، اظهار داشت: پل ورودی روستا، سطح آسفالت، دکل های دوربین مداربسته تخریب شدند و شکستگی دیوار حایل منجر به سقوط دکل برق و خاموشی بخشی از شهر سعید آباد شد.

به گزارش ایرنا، بر اساس گزارش وزارت جهاد کشاورزی با وجود حاکم بودن شرایط خشکسالی در کشور از مجموع ۱۹۱ مورد بارش موثر در سطح حوزه های آبخیز، ۱۱۳ مورد سیل کوچک و بزرگ در ۲۲ استان کشور طی سال ۹۹ رخ داده است.

در کشور ما فعالیت های مختلف پیشگیری و کاهش خسارت سیلاب در زمینه سازه ای و غیر سازه ای انجام شده است اما مشکل اصلی پراکنده بودن این فعالیت ها و انجام طرح های مطالعاتی و اجرایی توسط دستگاه‌ های مختلف دولتی و غیر دولتی در بخش های خاص مبحث و عمدتا بدون هماهنگی با هم است.

کم توجهی به برنامه ریزی لازم در جلب مشارکت‌ های مردمی در سه مرحله قبل، حین و بعد از بحران سیلاب نیز از جمله عامل ناکارآمدی اقدامات اصلاحی در راستای مدیریت بحران سیل است و اصلاح و تقویت ساختار موجود مدیریت سیل در کشور ضروری به نظر می رسد.

شهرستان پردیس با جمعیتی در حدود ۳۰۰ هزار نفر در شرق پایتخت قرار دارد.