فراخوان کتاب ” روایت قرن “

“مقدمه”

تاریخ، آیینه گذشته است. تاریخ برای امروز توشه راه است و برای فردا، چراغ راه.
خواندن تاریخ و خوانش حوادث تاریخی راهگشای ما برای همیشه و همه جا است. با آگاهی های تاریخی و حافظه ی قوی تاریخی است که در لابلای گرگ و میش حادثه ها گم نمی شویم و راه را می یابیم.
یک قرن یعنی صد سال یعنی هزار و دویست ماه!
یک قرن یعنی یک تاریخ سرشار از حادثه و واقعه!
به راستی در این یک قرن بر دیار ما چه گذشته است؟
دیاری که اکنون دماوندش می خوانیم؛ شهرستان دماوند ؛
از اولین روز فروردین ۱۳٠۱ ؛
تـا اول فـــروردیـــن ۱۴٠۱ .

این پرسش اصلی و ده ها پرسش فرعی دیگر؛ و قصه آنچه بر این سامان گذشته است را باید روایت کنیم. این کاری است بس سترگ و البته دشوار ولی شیرین و حرکت آفرین.
ما سی سال قبل با ـ ره آورد ـ به سودای نگارش تاریخ مان پای به میدان نهادیم و اکنون در آستانه سی امین سال ره آورد، در پی درافکندن طرحی نو هستیم با کتابِ “روایت قرن”

کتاب روایت قرن با همین ایده همه ی شما عزیزان خصوصاً صاحبان اطلاع و تجربه و دانش و اهالی قلم و همه ی دغدغه مندان این دیار را به این پویش علمی و تاریخی فرا می خواند.

بی شک دماوند به عنوان دیاری کهن، یکی از تاریخی ترین نقاط کشور است که با بهره مندی از آثار طبیعی، تاریخی، فرهنگی و … در شمارِ یکی از سرمایه های گردشگری ایران نیز به حساب آمده است.
دفتر میراث مکتوب شهرستان دماوند بر آن است تا در قالب کتابِ «روایت قرن» به ثبت و ضبط، و مرور گزیده ای از مهمترین ویژگی ها و رخدادهای شهرستان دماوند در طولِ یک قرن گذشته (۱۳٠٠ الی ۱۴٠٠) بپردازد. امید که از این رهگذر با تحقیق و تدوین، و نگارش طرح جامع اوضاع تاریخی، جغرافیایی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، علمی، اقتصادی و … از سده ی پیشینِ شهرستان دماوند، ماخذ و منبع مطمئنی برای محققین و علاقمندان به فعالیتهای پژوهشی نیز بوجود آید.

بدیهیست این توجه و تمرکز بر هویت و پیشینه ی صدساله ی اخیرِ شهرستان دماوند و انعکاس مدون آن، مرور دقیق داشته ها و تجربه های پیشین دیارمان می باشد تا از پسِ آن به نگرش صحیح و هدفمندتری نسبت به آینده و توسعه و پیشرفت دماوند دست یابیم.

💠«اهداف »

۱- آماده کردن بستر مناسب و قابل اعتنا برای انعکاس نتایج تحقیقات پژوهش گران و مطالب گردآوری شده درخصوص یک قرن گذشته ی شهرستان دماوند در حوزه‌های تاریخی، جغرافیایی، دینی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، هنری و …
۲- مرور خلاصه شده ای از استعدادها، ظرفیت و قابلیت های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و … شهرستان دماوند و توجه دادن مردم و مسئولین به آنها
۳- عرضه و اشاعه ی هویت شهرستان دماوند به صورت سخت افزاری و نرم افزاری به نوجوانان، جوانان و عموم مردم، با توجه به شناخت و آگاهی از توانایی های گذشتگان و سرمایه های شهرستان خویش
۴- فعال نمودن شوراها و انجمن ها، تشکل های مردمی و ثمن ها، اقشار مختلف جامعه، فرهنگیان، دانش آموزان و دانشجویان بویژه محققین بومی و غیر بومی در امر پژوهش و مستندنگاری پیشینه و هویت شهرستان دماوند و اهتمام به تشویق و حمایت از آنها

💠«افق آینده»

برای تحقق چنین اهدافی بی شک زمان نسبتاً زیادی بایست صرف شود تا همه آحاد مردم شهرستان دماوند و نیز محققان، استادان و دانشجویان و علاقمندان به این عرصه، مکتوبات روایت قرن را مطالعه کرده و در صورت اشتیاق، خواندن محتوای آن را به دیگران نیز توصیه کنند. دفتر میراث مکتوب امیدوار است با انتشار کتاب «روایت قرن» ضرورتِ وجودِ چنین مکتوبات معتبری بیشتر احساس شده و فرایند تهیه و انتشار «دایره المعارف دماوند» نیز تسهیل و عملیاتی گردد.

💠«فراخوان»

از این رو تحقیق و پژوهش، گردآوری و یا نگارشِ مطالب و سرفصل‌های مرتبط با شهرستان دماوند در محورهای موضوعی ذیل پیش بینی و به مرحله اجرا گذاشته خواهد شد. لذا از تمام مردم شریف شهرستان دماوند اعم از نویسندگان، مولفین، پژوهش گران، اساتید و مدرسین و … صمیمانه دعوت می گردد تا در زمینه جمع آوری اسناد و اطلاعات مربوطه، تحقیق و نگارش مقالات، معرفی افراد مجرب و یا هر نوع همراهی دیگری حداکثر تا پایان بهمن ماه سال جاری با دفتر میراث مکتوب و ره آورد اعلام همکاری و مشارکت نمایند.
یادآوری:
در فهرست پیشنهادی ذیل به غیر از چند مورد که با نگارشِ واژه ی «شهر» همراه می باشد، تمامی موضوعات در گستره ی شهرستان دماوند در نظر گرفته شده است. لذا مشتاقانه از آحاد مردم عزیز اعم از شهرهای دماوند، کیلان، رودهن، آبسرد، آبعلی و همه بخشها و روستاهای این شهرستان خواستاریم درخصوص تهیه مطالب و مقالات برای خطه و محله خویش براساس محورهای مطرح شده و یا هر موضوع دیگری که شاید از قلم افتاده باشد اعلام همکاری نمایند.

💠 سرفصل و محورهای موضوعی شهرستان دماوند در روایت قرن :

🔹۱- سرآغاز و پایان مقالات :

۱- پیشینه ی تاریخی و جغرافیایی شهرستان دماوند از هزاره های پیشین تا اکنون (برای مقدمه ی کتاب)
۲- آینده پژوهی شهرستان دماوند و قرن پیش رو (برای موخره ی کتاب)

🔹۲- جغرافیا :

۱- جغرافیای طبیعی شهرستان دماوند
۲- جغرافیای شهرستان دماوند (تغییرات عمده موقیعت ها و محدوده های جغرافیایی و کلیت اشاره به شهرها و بخشها و …)
۳- جغرافیای شهر دماوند و ثبت ملی
۴- جغرافیای شهر کیلان
۵- منابع طبیعی شهرستان
۶- معادن شهرستان
۷- مراتع شهرستان
۸- حیات وحش شهرستان
۹- تغییرات محیط زیست در قرنی که گذشت
۱٠- حوادث و رخدادهای مهم طبیعی (سیل، زلزله، کاهش سطح آبهای زیرزمینی، کولاک و بهمن و …)
۱۱- مهمترین عارضه های جغرافیایی و زیست محیطی، ناشی از عملکردهای انسانی (پدیده زمین خواری، تغییر کاربری زمین های کشاورزی، کاهش منابع آب و …، و پیامدهای آن)
۱۲- تغییرات در ویژگی های زیست محیطی شهرستان دماوند از نگاه سیاحان، سفرنامه نویسان و گردشگران

🔹۳- تاریخ و پیشینه ی تاریخی :

۱- شهرستان دماوند در گذر تاریخ و حوادث – در دو بخش دوران پهلوی و دوران پس از انقلاب اسلامی (با سرفصلهایی کلی از اتفاقات و رویدادهای صد ساله اخیر)
۲- تغییر پوشش و کشف حجاب در دوره پهلوی
۳- حضور رضاخان در دماوند و پیامدهای آن
۴- تاریخچه ی مبارزات مردم شهرستان دماوند از مشروطه (یا از ابتدای دوران پهلوی) تا ملی شدن صنعت نفت ۱۳۲۹
۵- تاریخچه ی مبارزات مردم از ملی شدن صنعت نفت تا آغاز مبارزات انقلاب اسلامی ۱۳۴۲
۶- تاریخچه ی مبارزات مردم از سال ۱۳۴۲ تا پیروزی انقلاب اسلامی
۷- تاریخچه ی فعالیت روحانیت، مبارزان و شخصیت های سیاسی دماوند در صد سال اخیر، اعم از بومی و غیربومی
۸- دماوند در دوران دفاع مقدس
۹- گنجینه های ماندگار (مروری اجمالی بر زندگینامه و وصایای شهدا، خاطرات ایثارگران، جانبازان و آزادگان از ایام هشت سال دفاع مقدس)
۱۰- دماوند و گذر از هشت سال دفاع مقدس تا اکنون

🔹۴- تشکلهای رسمی، نهادی و … :

۱- تاریخچه ی تاسیس و فعالیت فرمانداری شهرستان دماوند
۲- تاریخچه ی تاسیس و فعالیت شهرداری دماوند
۳- تاریخچه ی تاسیس و فعالیت اداره برق
۴- تاریخچه ی تاسیس و فعالیت اداره اوقاف و امور خیریه
۵- تاریخچه ی تاسیس و فعالیت اداره دارایی
۶- تاریخچه ی تاسیس و فعالیت اداره ثبت احوال
۷- تاریخچه ی تاسیس و فعالیت اداره ثبت اسناد
۸- تاریخچه ی تاسیس و فعالیت اداره آموزش و پرورش
۹- تاریخچه ی تاسیس و فعالیت شهرداری کیلان
۱٠- تاریخچه ی تاسیس و فعالیت آموزش و پرورش کیلان
۱۱- تاریخچه ی تاسیس و فعالیت اداره مخابرات، پست، تلگراف و تلفن
۱۲- تاریخچه ی تاسیس و فعالیت اداره بهداشت و درمان
۱۳- تاریخچه ی تاسیس و فعالیت دستگاه عدلیه (دادگستری)
۱۴- تاریخچه ی تاسیس و فعالیت اداره کشاورزی و منابع طبیعی
۱۵- تاریخچه ی تاسیس و فعالیت اداره ابنیه (راه و ترابری)
۱۶- تاریخچه ی تاسیس و فعالیت ژاندارمری و شهربانی
۱۷- تاریخچه ی تاسیس و فعالیت اداره تربیت بدنی (ورزش و جوانان)
۱۸- تاریخچه ی تاسیس و فعالیت سازمان شیرخورشید و جمعیت هلال احمر
۱۹- تاریخچه ی تاسیس و فعالیت بانکها – ملی، سپه و …
۲٠- تاریخچه ی تاسیس و فعالیت سایر ادارات (قبل و بعد از انقلاب اسلامی) – نظیر: تامین اجتماعی، بهزیستی، اداره آب، ارشاد اسلامی، شهرداریهای جدید و …

🔷۵- فرهنگ و هنر – میراث فرهنگی :

🔸الف – بخش فرهنگی:
۱- پیشینه های فرهنگی و علمی در شهرستان دماوند
۲- دماوند در آیینه میراث ناملموس – نظیر: تعزیه، آیین نوروزخوانی، ورزش زورخانه ای و آیین پهلوانی، و…
۳- دماوند در آیینه میراث ملموس – نظیر: اماکن تاریخی و باستانی، آثار ثبت ملی شده اعم از مسجد جامع/ امامزاد ها/ هتل آبعلی و…، میراث مکتوب دماوند اعم از کتاب نورس/ کتیبه های خوشنویسی در تکیه محله فرامه و امامزاده ها، و …
۴- پیشینه و تاریخچه ی فعالیت کتابخانه مسجد جامع دماوند و ۱۴ کتابخانه اقماری
۵- پیشینه و تاریخچه ی فعالیت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
۶- پیشینه و تاریخچه ی فعالیت کتابخانه های عمومی
۷- پیشینه و تاریخچه ی فعالیت موسسه فرهنگی امام رضا(ع)
۸- پیشینه و تاریخچه ی فعالیت کانون فرهنگی شهید مصطفی خمینی (ره) در مسجد جامع دماوند
۹- پیشینه و تاریخچه ی فعالیت حوزه علمیه
۱٠- پیشینه و تاریخچه ی فعالیت دانشگاهها
۱۱- پیشینه و تاریخچه ی فعالیت هیئت های فرهنگی و مذهبی
۱۲- دماوند ییلاق مشاهیر قرآنی و دینی – لیست اولیه نظیر: علامه طباطبایی، علامه محمد تقی جعفری تبریزی، علامه امینی، آیات عظام جوادی آملی، مکارم شیرازی، موسوی، مصباح، رسولی محلاتی، میرزا هاشم آملی و همچنین امامی کاشانی، قرائتی، شهید مفتح، شهید باهنر و …
۱۳- دماوند ییلاق مشاهیر علمی و دانشگاهی – لیست اولیه نظیر: پروفسور حسابی، دکتر مهدی محقق، پروفسور دینانی و …
۱۴- دماوند ییلاق مشاهیر فرهنگ و ادب و هنر – لیست اولیه نظیر: اساتید علی اصغر بهاری، جلیل شهناز، دکتر خانلری، محمود دولت آبادی، فرهاد فخرالدینی، علی موسوی گرمارودی و …
۱۵- فرهنگ عامه مردم شهرستان در رویدادهای ملی و محلی و ارتباطش با پیشینه آن در دماوند – (اعم از ضرب المثلها، پندارها و افسانه های محلی، نوروزخوانی، قصه ها و متل ها، بازیهای محلی همچون توکا و …)
۱۶- سابقه عزاداری ایام محرم شهرستان دماوند به همراه ویژگی های منطقه در نحوه اجرا
۱۷- عزاداری های محرمِ شهرستان دماوند در دوران قدغنی (پهلوی اول)
۱۸- ویژگی عزاداری محرم شهرستان دماوند در دهه های ۱۳۴٠ و ۱۳۵٠ – با حضور چهره های معروف مداحی و سخنرانان کشوری در دماوند
۱۹- پیشینه ی نشریات محلی (مطبوعات، رسانه های خبری و …) و تاثیر آن در افکار عمومی
۲٠- دماوند در اسناد
۲۱- دماوند در مطبوعات قدیم

🔸ب – بخش ادبی و هنری:
۱- پیشینه و تاریخچه ی فعالیت انجمن ادبی – اعم از فردی، گروهی و تشکیلاتی
۲- پیشینه و تاریخچه ی فعالیت تئاتر و سینما (به انضمام نمایشهای آیینی و تعزیه)
۳- پیشینه و تاریخچه ی فعالیت خوشنویسی
۴- پیشینه و تاریخچه ی فعالیت هنرهای تجسمی، گرافیک و عکاسی
۵- پیشینه و تاریخچه ی فعالیت موسیقی
۶- تالیفات نویسندگان، پژوهش گران، هنرمندان و … در شهرستان دماوند
۷- آثار نویسندگان، پژوهش گران، هنرمندان و … با موضوع دماوند

🔸ج- بخش مفاخر و فرزانگان:
۱- معرفی احوال و آثار مفاخر و فرزانگان (شخصیت ها، معاریف، مشاهیر شهرستان دماوند در عرصه های علمی، مذهبی، فرهنگی، ادبی، هنری، ورزشی، مداحی، خیرین، سیاسی، نظامی، کشاورزی، اقتصادی و تجاری، و …)

🔹 برای معرفی و تعیین اشخاص به عنوان مفاخر لازم است تا ملاک هایی مانند: ۱- شهرت، ۲- درجه علمی، ۳- تالیفات، ۴- کارآفرینی، ۵- تدریس و شاگردپروری، ۶- حجم فعالیت های تخصصی و خیرخواهانه، ۷- استمرار فعالیت و … در نظر گرفته شود.

🔹 فهرست اولیه اشخاصی نظیر:

🔸علمای دینی: آیت الله شیخ احمد دماوندی، آیت الله شیخ عبدالله دماوندی ، آیت الله شیخ ابوالقاسم مرائی ، آیت الله شیخ محمد موثق جیلاردی ، آیت الله سید جمال الدین مجد ، حجت الاسلام محمدجواد حاج علی اکبری و …
🔸مفاخر علمی: دکتر اسماعیلی، دکتر ولی ا… مظفریان، دکتر محمدرضا زالی، دکتر عباس حاج آخوندی، استاد رحمت اله خلیقی ، دکتر خلیلی و …
🔸ادبی: میرزا محمدجواد لئالی، استاد حسین آهی، دکتر مهدی علمداری و …
🔸هنری: اساتید هنرمند جناب دماوندی، مجید محسنی، اسحاق خانزادی، قاسم قلی پور، حسین نوروزی (خوشنویس) و …
🔸خیرین: حاج عبداله توسلی، حاج اکبر ابراهیمی، حاج ابراهیم عسگریان، حاج اسداله عسگراولادی و …
🔸سیاسی: حاج حبیب اله عسگراولادی، حاج ابوالفضل حاج حیدری، حاج سیدرضا نیری، حاج حسین شریعمتداری، مهندس مرتضی الویری، استاد قاسم تبریزی و …
🔸مداحی و شاعر آیینی: استاد نصراله کیاماری، حاج میرزا علی آهی و …
🔸نظامی: تیمسار شاه صفی و …
ورزشی: آقایان مرتضی خرمی، عزیزاله گتمیری، حجت اله گودرزی و …
🔸اقتصادی، تجاری، کشاورزی و …: حاج اسدالله عسگراولادی، حاج ابراهیم عسگریان، حاج اکبر ابراهیمی (فعال نمونه کشوری)، حاج مهدی روستایی و …

• اسامی مطرح شده در این فهرست با توجه به شاخصه های مطرح شده در ابتدای ملاحظات به صورت پیشنهاد اولیه تنظیم شده است. چنانچه با توجه به ملاک های مذکور شخصیت های دیگری از اقصی نقاط شهرستان دماوند می توانند در این فهرست قرار گیرند، موجب امتنان است که مردم عزیز اشخاص مورد نظر را به دفتر نشریه ره آورد معرفی نمایند.

🔹۶- اجتماعی و سیاسی :

۱- ویژگی های مردم شناسی در شهرستان دماوند
۲- حضور سایر ادیان، مذاهب و فرق در دماوند و تاثیر آنان بر منطقه
۳- وضعیت زبان و گویش های محلی در قرنی که گذشت
۴- تاریخ سیاسی و ویژگی های آن در شهرستان دماوند
۵- جریان فکری کمونیست ها و فعالیت شان در دماوند
۶- جریان ملی گراها
۷- تاثیر و پیامدهای مهاجرین بر موقعیت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی منطقه
۸- شهرستان دماوند در عرصه ی انتخابات قبل از انقلاب اسلامی
۹- شهرستان دماوند در عرصه ی ادوار انتخابات پس از انقلاب اسلامی

🔹۷- امور کشاورزی، صنعتی، اقتصادی :

۱- ظرفیت و ویژگی های معادن در شهرستان دماوند
۲- تاریخچه و ویژگی های امور کشاورزی در شهرستان دماوند
۳- تاریخچه و ویژگی های امور باغداری در شهرستان دماوند
۴- تاریخچه و ویژگی های امور دامپروری در شهرستان دماوند
۵- تاریخچه و ویژگی های امور زنبورداری و تولید عسل در شهرستان دماوند
۶- ویژگی های محصولات محلی و سوغات شهرستان دماوند و تاثیر آن بر اشتغال و درآمدزایی
۷- نقش ایلات و قبایل دامدار و کشاورز در اقتصاد منطقه
۸- توانایی و ویژگی های امور صنعتی در شهرستان دماوند

🔹۸- ورزشی :

• نقش و جایگاه ورزش دماوند در قرنی که گذشت، افتخارات قهرمانی و …

🔹۹- گردشگری :

۱- آثار ملی ثبت شده از شهرستان دماوند و چشم انداز آن به لحاظ تاریخی و گردشگری
۲- جاذبه های طبیعی و نقش و تاثیر آن در شهرستان اعم از توسعه گردشگری منطقه و …
۳- جاذبه های اساطیری و تاریخی، و نقش و تاثیر آن در شهرستان اعم از توسعه گردشگری منطقه و …
۴- معرفی سایت های کشف شده تاریخی در دماوند و ضرورت کاوش در خصوص آنها و سایر اماکن تاریخی

🔹۱٠- سیرِ تحولات قرن (رویدادها و اتفاقات برتر قرن):
۱- فعالان شاخص از شهرستان دماوند در عرصه ی تولیدات، اقتصاد، کسب و کار و … کشور
۲- مهمترین رویدادها در عرصه ی فرهنگ
۳- مهمترین رویدادها در عرصه ی هنر
۴- مهمترین رویدادها در عرصه ی اقتصادی
۵- مهمترین رویدادها در عرصه ی کشاورزی و باغداری
۶- مهمترین رویدادها در عرصه ی سیاسی (فرمانداری، شهرداری، شهرها، محدوده ها و …)

• آثار و مقالات خویش را از راه های زیر برای ما ارسال نمایید :

🔸 پست الکترونیک ره آورد :
Rahavard.newspaper@gmail.com

🔸 کانال ایتای ره آورد آنلاین :
@rahavardonline

🔸 کانال تلگرام ره آورد آنلاین :
@Rahavardonline_com

🔸 سایت ره آورد آنلاین به آدرس :
www.RahavardOnline.com

☑️دفتـر میـراث مکتـوب شهــرســتان دمـاونــد / خــرداد مــاه ۱۴۰۲