بنابراین اگر این واقعیت را بپذیریم که زبان تاتی دماوند، یک زبان شفاهی است و این زبان را فقط و فقط به صورت شفاهی، سینه به سینه از نسلی به نسل دیگر، تا به امروز همه داشته هایش را منتقل کرده است. چون شفاهی است و میراث مکتوب ندارد، پس بایستی آن را حفظ کرد چون اگر از دست برود آیندگان و نسل های بعد از داشته های آن محروم و بی اطلاع خواهند بود.متاسفانه هر سال شاهد کم و کمتر شدن و محو شدن تدریجی دامنه و محدوده تاتی زبانان دماوند هستیم. هر سال کم و کمتر می شند و هر چقدر که قدیمی ها از دست می روند به مرگ این زبان و فرهنگ آن نزدیکتر می شویم.
🔹 البته مادران تاتی زبان منطقه دماوند مهمترین و بیشترین نقش را در حفظ این زبان داشته و خواهند داشت. پس مادران تاتی زبان دماوند این زبان را جدی بگیرند، چرا که زمانی می رسد که دیر خواهد بود و آنگاه خواهند دید که فرهنگ بومی منطقه نابود شده و تبع آن فرهنگ ملی هم دچار بی هویتی خواهد شد. نیازی به توضیح دوباره ندارد که بگوییم حفظ این زبان مادری و بومی یعنی حفظ و انتقال و تداوم فرهنگ منطقه. پس می شود گفت که این زبان را سرمایه و ثروت گرانبها و یکی از میراث های معنوی منطقه بدانیم و مطمئن باشیم که زوال تدریجی و نابودی این زبان ضرری جبران ناپذیر را بدنبال خواهد داشت. پس آن را از زبان محاوره خانوادگی تاتی حذف نکنیم. مردم تاتی زبان دماوند وقتی که به هم می رسند به این زبان که ریشه در تاریخ منطقه و میراث خانوادگی دارد و باعث وحدت و دوستی همدیگر است پس خجالت نکشیده بلکه با غرور و سربلندی همانطور که زبان زیبای فارسی را با غرور و سربلندی سطح ملی حرف می زنیم، درکنارش آن را نیز در منطقه تکلم کنیم که به معنی زنده بودن فرهنگ منطقه و سرزندگی و عشق و علاق و دلبستگی و باعث تداوم داشته های زبان، زبانی که طی قرون متمادی مردمانش در حفظ و انتقال آن تا به امروز کوشیده اند و البته موفق هم بوده اند. بی شک با اندکی هوشیاری و آگاهی و شناخت بعد از این هم موفق خواهند بود.
✔️در پایان نکته مهمی که لازم است گفته شود، این است که واژه «شناخت» بسیار مهم است. «شناخت و شناساندن» و «معرفت پیداکردن» درباره این زبان و نقش و اهمیت آن در حفظ و انتقال و تداوم داشته هایش بسیار اهمیت دارد. لذا همانطور که می گویند زبان دریچه ای است به سوی دنیای دیگر، «زبان تاتی دماوند» هم دریچه ای دارد به سوی باغ بزرگ و پهناور فرهنگ و آداب و رسوم و ادبیات غنی شفاهی و داشته های غیرمادی آن. پس بیاییم نگذاریم این زبان به زوال و انحطاط برود و این دریچه آرام آرام بسته شود و نسل های بعدی از این زبان و باغ پهناورش محروم شوند. آن وقت نگاه کنند ببینند که شهری دارند بی هیچ نشانه ای و هویتی و بدون دلبستگی و علاقه ای؛
🔻تا دیر نشده در شناخت آن بکوشیم که با شناخت، معرفت حاصل خواهد شد و معرفت هم علاقه و دلبستگی بوجود خواهد آورد و دلبستگی و علاقه به زبان و فرهنگ خود، دلبستگی به شهر و هویت آن را هم به دنبال خواهد داشت و مطمئناً باعث دلبستگی و علاقه و تداوم و بقای زبان ملی و فرهنگ ملی و در نهایت وحدت و یکپارچگی در همه ی زمینه ها را هم حاصل خواهد داشت.
