💠با مصوبه شهرهای گردشگری در اواخر دولت دهم (احمدی نژاد) ۱۲ شهر، عنوان شهر گردشگری را پیدا کردند، یعنی از کل شهرهای ایران، ۱۲ شهر در چارچوب شهر گردشگری با همه ضوابط و مزایای پیدا و پنهان آن، بطور جداگانه در هیئت وزیران مصوبه «شهر گردشگری» پیدا می کنند. مصوبه ابلاغ می شود ولی دوره دولت به پایان می رسد وبار اجرایی آن به دوش دولت یازدهم و دوازدهم می افتد.
✅در دولت یازدهم و دوازدهم چندین جلسه با شهرداران و فرمانداران این شهرها تشکیل می شود و چندین جشنواره در بعضی از شهرهای گردشگری بر گزار می گردد، ولی تاکنون به نتایج روشنی منتهی نشده است. از این رو با توجه به نکات مهم سخنان مسئولان در این باره به ارزیابی این موضوع می پردازیم:
۱- اینکه از میان این همه شهرهای ایران دماوند جزء ۱۲ یا ۱۴ شهر گردشگری قرار گرفت، قدم مثبت و ارزشمندی بوده است و علت این انتخاب نیز به عوامل و شاخص هایی برمی گردد که اصلی ترین آنها ویژگی تاریخی و طبیعی این شهرها بوده است.
✅در تعریف شهر گردشگری در یادداشت قبلی به این ویژگی ها اشاره کردیم که دماوند در بسیاری از موارد از آنها برخوردار است.
۲- این عنوان «شهر گردشگری» مصوبه هیئت دولت دارد و این عنوان قانونی می تواند محل استناد بسیاری از برنامه ریزی ها، فعالیت ها، احداث پروژه ها و … قرار گیرد.
۳- حالا که این عنوان برای شهر دماوند انتخاب شد که از ویژگی ها (پتانسیل) خوبی برخوردار است، شایسته بود، در استان تهران توسط استانداری، فرمانداری شهرداری دماوند، اداره کل میراث فرهنگی استان تهران و اداره میراث فرهنگی شهرستان بصورت ویژه، برنامه ریزی می گردید. ظاهراً در نهادهای بالادستی مانند فرمانداری و اداره کل میراث فرهنگی هیچ اقدامی نداشته اند، زیرا هیچ خبری در این رابطه منتشر نگردیده است.
۴- در سطح کلان همه ظاهراً چند جلسه کشوری توسط معاون میراث فرهنگی و.. با حضور فرمانداران و شهرداران تشکیل گردید:
الف) معاون میراث فرهنگی می گوید: وقتی محلی(شهری) از پتانسیل برخوردار است، باید کانون گردشگری تلقی شده و به صورت ویژه به آن پرداخته شود ولی در کشور ما این موضوع پس از تصویب در هیئت وزیران در مرحله مصوبه باقی ماند و اقدامی در مورد آن صورت نگرفته است.
ب) معاون میراث فرهنگی می گوید: ما برای این جمع (شهرداران ۱۲ شهر گردشگری) هویت حقوقی و مستقل قائل هستیم و با همین هویت در سازمان میراث فرهنگی، سازمان مدیریت و برنامه ریزی و دولت معرفی می شوند.
وی از شهرداران خواسته بود( سال ۱۳۹۳)، منطبق با طرح جامع گردشگری( در صورت وجود در هر شهر) نقشه راه شهرهای نمونه گردشگری را برای سه سال آینده ترسیم کنند.
ج) شیرکوند معاون میراث فرهنگی: رویکرد به شهرهای نمونه گردشگری باید به گونه ای باشد که با ورود به این شهرها ویژگی نمونه گردشگری بودن آن احساس شود.
د) وی قابلیت ها و ویژگی های شهرهای نمونه گردشگری در حوزه گردشگری را بی نظیر دانست و گفت: فرمانداران، شهرداران و مردم این شهرها به ارتقاء زیر ساخت های گردشگری اهتمام داشته باشند.
ه) وی همچنین خواست در فرمانداری ها و شهرداری های نمونه گردشگری “معاونت گردشگری ” دائر شود.
و) شیرکوند افزود: ایجاد مراکزی برای راهنمایی و مشاوره گردشگران در ورودی های شهرهای نمونه گردشگری حائز اهمیت است.
۷- شهرداری ها باید به بخش خصوصی کمک و سرمایه گذاری را جذب کنند.
ح) وی احتمال ارائه تسهیلات بانکی و ارائه تسهیلات از صندوق توسعه ملی را از برنامه های حمایتی سازمان از سرمایه گذاران برشمرد.
✅از این سخنان معاون میراث فرهنگی برداشت می شود که ۱۲ شهر گردشگری به عنوان یک امر مسلم در نزد سازمان میراث فرهنگی تلقی شده است و با توجه به مصوبه هیات وزیران می بایست برنامه منسجم و نقشه راه مناسب در نظر گرفته می شد ولی نمی دانیم چرا اجرای این طرح کم کم رنگ باخت و در عمل به فراموشی سپرده شد، تا آنچنان که فقط نامی به عنوان «شهر گردشگری» برای این شهرها باقی مانده است.
✅در مردادماه ۹۴ شریفی رئیس اداره میراث فرهنگی دماوند اظهار داشته: دماوند جزء ۱۴ شهر نمونه گردشگری کشور است، پتانسیل های بسیار زیادی برای توسعه گردشگری و جذب سرمایه گذار دارد اما به شدت با کمبودها و جاذبه های گردشگری مواجه است.
✅در مرداد ۹۷ شهردار بسطام از شهرهای نمونه گردشگری اعلام می کند: سهم بسطام از شهر نمونه گردشگری فقط یک نام است و هیچ عایدی دیگری نداشته است.
🔸وی همچنین می گوید: طرحی که قرار بود منشاء تحول در حوزه گردشگری باشد، امروز به یک معضل برای شهرداری ها بدل شده است!! شهرداری هایی که با یدک کشیدن نام «شهر نمونه گردشگری» این توقع را در مردم ایجاد می کنند که قرار است اینجا شهری نمونه باشد اما بدون اعتبارات.
✅در بهمن ۹۷ – مجدداً شریفی رئیس میراث فرهنگی دماوند از تشکیل تعاونی های گردشگری در مناطق دارای جاذبه های گردشگری هویر، جورد، رودافشان، مرانک و مراء به عنوان روستاهای هدف گردشگری نام می برد.
🔸وی می گوید: هفت منطقه نمونه گردشگری طی مصوبه ای در هیئت وزیران به تصویب رسیده است که از نقاط قوت شهرستان دماوند است که عبارتند از: منطقه نمونه گردشگری چشمه اعلاء، رودافشان، آویشن، دریاچه تار، کیلان و کنارک رودهن و هفت شهر تاریخی دماوند.
با این اوصاف هنوز طرح و برنامه و نقشه راهی در این رابطه تهیه شده و یا منتشر نشده است که مردم در جریان آن قرار گیرند.
✅در اسفند سال ۹۸- تاجیک مدیر کل دفتر مناطق نمونه گردشگری سازمان میراث فرهنگی اظهار می دارد: برای توسعه زیرساخت های شهرهای نمونه گردشگری اعتباری تعیین شده است که بصورت سنواتی از سوی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور در قالب تملک و دارایی های این شهرهای نمونه گردشگری به این دفتر داده می شود.
✅ولی تاکنون با عنوان «شهر گردشگری دماوند» اخباری منتشر نشده است که حاکی از برنامه ریزی، جذب سرمایه و احداث زیرساخت ها باشد و ظاهراً این امر از دید دست اندرکاران در فرمانداری دماوند، میراث فرهنگی و گردشگری دماوند مغفول می ماند و در حال حاضر هیچ نشانه ای از پیگیری این امر نمی باشد.
✅با مهندس عباس صفری شهردار سابق دماوند که در دوره اجرای طرح “شهر گردشگری دماوند” ، مسئولیت داشته است، طرح موضوع گردید، انشاءالله مجموعه اقداماتی را که شهرداری دماوند در زمینه “شهرگردشگری” انجام شده است، را طی یاداشتی به اطلاع عموم خواهند رساند.
🔸همچنین با آقای شریفی رئیس میراث فرهنگی هم موضوع مطرح گردید،که انشاءالله پاسخ ها در اختیار مردم قرار خواهدگرفت.
✅از مشکلات کشور، استان ها، سازمان ها، فرمانداری ها، ادارات و… اینست که با کلی مطالعه و تحقیق، برگزاری جلسات و پیگیری ها طرح ها به تصویب می رسد اما به اجرا نمی رسد، یا خوب اجرا نمی شود.
🔸در قضیه شهر گردشگری دماوند هیچکس سؤال نکرد چرا این طرح انجام نشد، نه فرمانداری از شهرداری و میراث فرهنگی، نه این دو از فرمانداری به عنوان مسئول اصلی شهرستان و…
✅همانطور که در قضیه “سند چشم انداز” شهرستان دماوند، هم ابن موضوع اتفاق افتاد، انگار نه انگار طرحی تصویب شده، طرحی که برای تهیه و تنظیم آن ساعت ها وقت گذاشته شده است، ولی نه استانداری، نه فرمانداری، نه ادارات ذیربط و..
تا کنون کسی سؤال نکرده چرا برای اجرای سند توسعه شهرستان کسی کاری نمی کند!!!
با توجه به اینکه در سند توسعه شهرستان، موضوع گردشگری با همه ظرفیت هایش، اولویت اول و اصلی شهرستان دماوند بوده است.
✅ جمع بندی نهایی:
🔸 در سطح ملی: می توان گفت موضوع تصویب ۱۲ یا ۱۴ شهر گردشگری در ایران که یکی از آن ها «شهر گردشگری دماوند» بوده است، بسیار ارزشمند و قابل توجه بوده است ولی اجرای آن که در دولت های یازدهم و دوازدهم بوده است به نتیجه نرسید و به اذعان معاونین سازمان میراث فرهنگی و بعضی از شهرداران پشتیبانی و سرمایه گذاری معنوی و مادی انجام از این طرح بعمل نیامد که پیامد آن رها شدن طرح در کل کشور بوده است الا چند جلسه و چند جشنواره که برگزار گردید.
🔸در سطح شهرستانی
در یک جمع بندی می بایست برای “شهر گردشگری دماوند این اتفاقات می افتاد:
۱- تهیه طرح جامع گردشگری
۲- نقشه راه اجرای طرح جامع گردشگری
۳- تاسیس معاونت گردشگری
۴- مرکزی برای راهنمایی مسافرین و گردشگران تاسیس می شد.
۵- ورودی شهرهای گردشگری می بایست ویژه طراحی شود
۶- جذب سرمایه گذاران برای اجرای زیرساخت های گردشگری
۷- جذب تسهیلات برای ارتقاء زیرساخت های گردشگری
و از همه مهمتر درنظر گرفتن یک «هویت مستقل» برای شهر گردشگری
✅ودر نهایت، قضاوت با علاقمندان و مردم عزیز شهرستان دماوند
