🔅سابقه زنبورداری نوین دماوند به ۷۰ سال قبل برمی گردد که پایه گذار اصلی این صنعت مرحوم حاج مهدی روستایی بوده اند (اگرچه در تاریخچه پرورش زنبور داری ایران ، مرحوم سرهنگ ستاری از اهالی احمد آباد که از علاقمندان به زنبورداری بوده اند نیز اولین وارد کننده ملکه خارجی از آمریکا به ایران در همان سال ها اعلام شده است).
🔸 در حال حاضر دماوند قطب زنبورداری استان تهران میباشد که حدود ۴۵۰ زنبوردار با حدود ۷۰۰۰۰ کندو( کلنی )در این صنعت اشتغال دارند که ۶۵۴ تن عسل تولید کرده اند. [ مصاحبه اردلانی مدیرجهاد کشاورزی دماوند ۳۰ آبان ۱۳۹۹ ۱۴۰۱ -آفرینش /تهران نیوز ۲۲مهر ۱۴۰۱]
🔅این در حالی است که استان تهران ۱۳۵۰۰۰ کلنی( کندو ) در ۱۶ شهرستان دارد که بیش از ۶۳ هزار کلنی مربوط به شهرستان دماوند می باشد که این شهرستان دارای رتبه یک و قطب زنبورداری استان تهران و رتبه ۷ کشوری را به خود اختصاص داده است و شمیرانات با ۲۱ هزار کلنی در رتبه بعدی قرار دارد .
🔅در برنامه توسعه دماوند که در پنج ساله ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۲ قابلیت اجرایی را داشت، مقرر شده بود یکی از پیشران های اصلی شهرستان دماوند قطب زنبورداری و تولید عسل باشد ، که امیدواریم این طور باشد .
🔅تاکنون حداقل دو بار جشنواره عسل و صنعت زنبورداری برگزار شده است و مسئولان قول داده بودندکه نماد ( یا برند ) عسل دماوندرا به عنوان یکی از پیشران ها مد نظر قرار دهند که با نگاهی به سخنان مسئولان عالیرتبه نشان میدهد هنوز ما به این رتبه نرسیده ایم .
🔅 برای تحقق این پیشنهاد به نظر میرسد باید اتفاق جدیدی در شهر سطح شهرستان رخ دهد .
💠 نمادسازی یا برند سازی عسل دماوند در گرو چند محور عملیاتی است:
🔸۱- تشکیل ستاد عالی هماهنگی بین دستگاهها با دبیری جهاد کشاورزی توسط فرمانداری
🔸۲- اتحادیه زنبورداران به ویژه پیشکسوتان این صنعت باید نسبت به نماد سازی یا برندسازی این صنعت بیش از دیگران حتی نهادهای دولتی اهتمام داشته باشند.
🔸۳- اتحادیه فروشندگان عسل ضلع سوم این صنعت هستند که باید در شفاف سازی این نماد یا برند اهتمام ورزند .
🔸اگر این طور نباشد و این اهتمام در سطح این سه ضلع قطب زنبورداری و عسل به وجود نیاید و با ورود عسل های دارای ناخالصی ها یا قند بالا ،ضربه اساسی به این صنعت خواهد زد و معروفیت شهرستان را زیر سوال خواهد برد که شرح آن در جای دیگری باید مطرح گردد.
🔅تجربه ،استمرار تولید ، دانش فنی ژنتیک و تغذیه زنبورعسل و مراتع خوب از اساسی ترین محورهای این صنعت است .
🔅اهم مشکلات این صنعت از قبیل جابجایی و کوچ زنبورستان ها به واسطه فصل سرما ، سه برابر شدن هزینه شکر ، دو برابر شدن هزینههای حمل و نقل ، افزایش هزینه کارگران و هزینه سوخت می باشد .
🔅 در بخش تولید فرآوری و برندسازی( یا نمادسازی )حرف اول را بسته بندی و ارائه نوین این محصول در قالب های نو ، جذاب و چشم نواز میزند و در کنار آن کیفیت عسل ، طعم عسل ، داشتن قند و ساکاروز به اندازه مناسب و نوع استفاده زنبورداران از گیاهان طبیعی و دارویی می باشد که این روزها بسیار حرف و سخن در بحث افزایش قند عسل ها می باشد که اتحادیه زنبورداران و مدیریت جهاد کشاورزی با دائر کردن آزمایشگاههای مجهز ، جلوی افزایش بی رویه عسل های تقلبی و وارداتی را بگیرند.
🔅 جشنواره زنبورداری و تولید عسل باید در راستای برطرف کردن این مشکلات باشد ، ارائه طرحهای پژوهشی ، آموزش های لازم در زمینه های پرورش زنبور ، جلوگیری از آفات ، کیفیت بخشی به تولید زنبور و عسل و همچنین آموزش بسته بندی و فرآوری محصولات این صنعت هم از اهمیت بسزایی برخوردار است ،به عنوان نمونه فیروز کوه با داشتن ۱۱۰۰۰ کلونی زنبور عسل نسبت به تولید ژل رویال و حجم تولید فرآورده های زنبور عسل رتبه اول کشوری را داراست که توانسته است از دانش فنی ، ژنتیک و تغذیه زنبور عسل و البته مراتع خوب بهره کافی را ببرند.
🔅مسئولان ، زنبورداران و عسل فروشان باید برای بهره مندی از دانش و فرآوری این صنعت بیش از پیش همت بورزند و پیشران و هویت اصلی صنعت زنبورداری و عسل شهرستان دماوند را که سابقه ۷۰ ساله و رتبه اول استان و هفتم کشور را دارد در یک زمانبندی ۵ ساله و ۱۰ ساله به جایگاه اصلی خود بر گردانند.
🔅رهآورد در برهه ای از زمان ، در سال ۱۳۹۲ اقدام به ارائه طرح مستند سازی پرورش زنبور عسل و فرآورده های آن در شهرستان دماوند نمود که در اقداماتی هم در این رابطه با حضور مسئولان و گذاران محترم شهرستان دماوند انجام گرفت ولی به دلایلی از جمله کمبود و مشکلات مالی و عدم رغبت از طرف مسئولان و دست اندرکاران این طرح به تعویق افتاد .
🔸انشاءالله در آینده طرح مستند سازی سابقه و تاریخچهی زنبور عسل و فرآورده های آن ، با همت و مساعدت اداره جهاد کشاورزی و دست اندرکاران این صنعت و ادارات فرهنگی به مرحله اجرا درآید.
- نویسنده : محمد مشهدی آقایی