کامران امسال ۷۴ ساله می‌شد اگر زنده بود اما سید مرتضی در سال ۷۲ دقیقاً در چنین روزی به شهادت رسید و اکنون بیست و هشتمین سالگرد شهادت سید شهیدان اهل قلم است . سیر تحول شگرف آوینی در زندگی کوتاه ۴۶ ساله پرفراز و نشیبش به گونه ای وسیع و عجیب است که باور پذیری اینکه سیدمرتضی همان کامران قبل از انقلاب است ناممکن جلوه می‌کند . فراز و فرودی که قابلیت تبدیل شدن به رمانی پرکشش و فیلم و سریالی دراماتیک را داراست . عادت کرده ایم اسطوره ها را با پاک و منزه ، بدون هیچ خطا از پشت ویترینی شیک و عاری از هر گونه گرد و غبار ببینیم . به این خاطر است که نمی‌خواهیم باور کنیم که شاید تختی خودکشی کرده باشد و یا شهید فهمیده کودکی ترک تحصیل کرده بوده است و نه یک دانش آموز . با این نگاه رویایی به اسطوره ها؛ پذیرفتن سیدمرتضی هیپی ، سیگاری ، قرتی مآب سخت و عجیب است اما همین کنتراست شدید و سیر از فرش به عرش است که کامران را به سید مرتضی تبدیل و آوینی را جاودان می سازد . زندگی آوینی دو نیمه مجزا و کاملاً متفاوت از هم دارد که وقوع انقلاب اسلامی خط مقسم این دو نیمه است . در نیمه اول با کامرانی مواجه هستیم که معماری می خواند سپس روی به فلسفه می اورد و در نهایت سری به عرفان می زند . شعر می گوید و سیگار می کشد ، ریش پرفسوری می گذارد و به قول خودش ژست روشنفکری می گیرد و اما در نیمه دوم با سیدمرتضائی که تمام باورهای قبلی خود را نفی می کند ، نوشته هایش را می سوزاند و از درون این آتش ققنوس وار آوینی جدید متولد می شود . از آوینی حجم زیادی نوشته در قالب یادداشت و کتاب بر جای مانده است اما این ویژگی خاص سید مرتضی در نیمه دوم زندگی نیست چرا که پیش از انقلاب هم دست به قلم بود و نویسنده. ویژگی تبلور یافته سیدمرتضی در پس از انقلاب صیقل یافتن نوع نگاه او به هستی ، انسان و جایگاه انسان در آفرینش است . به گفته خودش ” باید در جستجوی حقیقت بود و این متاعی است که هر کس براستی طالبش باشد آن را خواهد یافت ” . اندیشه های آوینی در گذر زمان روز به روز از تعلقات روشنفکرمابانه فاصله می گیرد و در روایت فتح با ان گویندگی منحصر به فرد و صدای جادویی به سطحی خالص و ناب دست می‌یابد. روایت فتح نشان می‌دهد که کامران دیروز گام به گام در حال اوج‌گیری و جدا شدن از زمین است و انگونه که خود می گفت ” حالا از یک راه طی شده با شما حرف می زنم ” . سید مرتضی در این سیر تحولی به مرحله‌ای می‌رسد که دیگر یک روایتگر صرف رزمندگان و شهدا نیست بلکه خود تبدیل به یک شهید زنده شده بود که گوئی آنچه را می گوید می بیند . در بیستم فروردین ۷۲ سید مرتضی روایتگر اسطوره‌ها خود تبدیل به اسطوره می‌شود ، اما اسطوره‌ای که مروری بر زندگانیش نشان می‌دهد که او نیز یک انسان بوده است با تمام فراز و فرودها و کمی و کاستی ها .
آوینی درست تشخیص داده بود ” پندار ما این است که ما مانده ایم و شهدا رفته اند اما حقیقت آن است که زمان ما را با خود برده است و شهدا مانده اند ” .راه طی شده ای که سیدمرتضی از ان با ما حرف می زند راه ماندگاری و راه رستگاری است ؛ می شود اگر بخواهیم.
